ROMATOİD ARTRİT (İLTİHAPLI ROMATİZMA)
Romatoid artrit (RA); belli başlı bulgular gösteren, özellikle de kronik olarak eklemleri tutan ve bozukluklarla seyreden bir hastalıktır. Bu hastalıkta el, deri, kas, sinir, eklem, tendon ve kan damarları gibi pek çok anatomik bölge etkilenmektedir. Kişinin eklemlerinin tutulumu gibi durumlar günlük yaşam aktivitelerini olumsuz etkilemektedir. Hastalığı kontrol altına almak için düzenli sağlık kontrolü, sürekli ilaç kullanımı gerekliliği, ilaç yan etkileri ve eklemlerde meydana gelen bozukluklar nedeni ile hastaların sosyal ve ruhsal hayatı olumsuz etkilenmekte, kişinin beden imaj algısı değişmektedir.
Hastalığın etkisi, aile hayatı, sosyal ilişkiler, iş hayatı gibi yaşamın tüm alanlarında görülebilir ve bir dizi toplumsal soruna neden olabilir. Hastalık eklem sıvısında enflamasyonla (iltihaplanma süreci) başlar. Zamanla kıkırdak, kemik ve diğer komşu dokularda yıkım meydana getirip eklem bozukluklarına yol açabilir.
BELİRTİ ve BULGULAR
RA tipik olarak ağrı, sabah tutukluğu, özellikle el, el bileği ve ayak eklemlerini daha sonra diz, ayak bileği, kalça, dirsek ve omuz eklemlerini tutabilen kronik bir eklem iltihabıdır. Hastalık sadece eklemleri değil; kaslar, hematolojik (kanla ilgili) sistem, karaciğer, akciğer, kalp, göz, böbrekler ve damarlar da dahil olmak üzere birçok organ ve sistemi de tutabilir.
KLİNİK TANI
RA tanısı, klinik tablonun oturmuş olduğu bireylerde kolaylıkla koyulabilmekte ancak sakatlıkların engellenmesi için geç kalınmaktadır. Bu yüzden erken tanı önem kazanmaktadır. RA’nın tanısı temel olarak klinik bulgulara bağlıdır.
Bu bulgular;
-Sabah tutukluğu,
-3 veya daha fazla eklemde iltihaplanma,
-Özellikle el eklemlerinde görülen iltihaplanma,
-Daha çok el eklemleri üzerinde görülen nodüller
Romatoid artritte bulguların başlangıcından 3 ay sonrasına kadarki dönem, erken Romatoid Artrit dönemidir ve erken tanı için bu dönemde uzman hekim tarafından değerlendirme yapılmalıdır.
TEDAVİSİ
RA’ nın tedavisi, ağrı ve tutulumu ortadan kaldırmak için farmakolojik (ilaçlı) ve non-farmakolojik (ilaçsız) yaklaşımları içeren tedavilerin bir kombinasyonu üzerine oturtulmaktadır.
RA tedavisinin başarılı olabilmesi için hasta ve ailesinin eğitimi, tedavinin temelini oluşturur. Akut dönemde; en yararlı olan durum eklemlerin fonksiyonel konumda istirahatidir. Bunun için istirahat splinti kullanılmaktadır. Bu splint, eklemin sabit kalmasını sağlayarak yaralanmaların önüne geçmektedir.
Bunun yanında eklemlere yönelik çeşitli egzersiz yaklaşımları, sıcak ve soğuk ajanlar, kaplıca tedavileri, ilaç tedavileri ve cerrahi tedaviler RA’nın tedavi edilmesi için başvurulan yaklaşımlardır.
Kurt, E. (2010). Romatoid artrit'li hastalarda beden imajı ve benlik saygısı (Doctoral dissertation, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).