Karpal tünel sendromu (KTS) bilekte görülen en yaygın periferik kompresyon nöropatisidir.
Karpal Tünel ve Karpal Tünel Sendromu
KTS en sık görülen 40-60 yaş arası kadınlarda görülür. Karpal tünel, median sinir ve fleksör tendonlar ile bunların kılıflarının geçtiği sabit bir kanaldır. Normal şartlarda diğer ekstremite kompartmanlarının basıncı 7-8 mmHg iken karpal tünel basıncı 13mmHg’ dır. Tekrarlayıcı el bileği fleksiyon (bükme), ekstansiyonu (germe), objeleri uzun süreli ve sıkı tutma, parmakların dirence karşı izometrik (yalnızca kas geriminin değiştiği kasılma) fleksiyonu ile tünel basıncı artmaktadır. Etkilenmiş tarafta ortalama tünel basıncı 26-30 mmHg’ ya kadar çıkmaktadır. El bileği fleksiyonu ve ekstansiyonu sırasında basınç 90 mmHg’ ya ulaşır.
Median sinirin karpal tünelde sıkışmasına bağlı olarak daha distal (uç) seviyelerdeki median sinir iletim alanında duyu kaybı, karıncalanma ve ağrı gibi duysal semptomların yanı sıra ileri evrelerde kas gücü kaybı ve kas atrofisi (hacim kaybı) gibi motor semptomların gelişmesiyle karakterizedir.
İlk aşamada duyusal semptomlar motor semptomlardan daha fazladır.
Yakınmalar erken evrelerde ara sıra ve sıklıkla uykuda gözlenmekteyken ilerleyen evrelerde bu sıklık artar.
Median sinirin sıkışması arttıkça motor semptomlar da açığa çıkar, hastalık daha kronik bir hal alır.
Elde özelikle tenar kasların (baş parmak kasları) güçsüzlüğünden kaynaklanan kavramada zayıflık oluşmaya başlar.
Hastalar sabahları ellerinde sertlik ve şişlikle uyanabilirler.
Dominant (baskın) el ilk ve daha şiddetli etkilense de genelde bilateral (iki taraflı) tutulum izlenir.
Dominant elde görülmesinin nedeni sıklıkla aktivitelerde bu tarafın kullanılması ve anatomik olarak dominant taraf karpal tünelinin daha dar olmasına bağlanabilir.
Kırıklar (örn. Colles kırığı), sistemik durumlar veya hastalık (örn. Hamilelik, diyabet, romatoid artrit), anormal anatomi ve karpal tünel içindeki travma (örn., Fleksör tenosinovit) median siniri sıkıştırabilir.
Karpal Tünel Sendromunda Tedavi Yaklaşımları
KTS için egzersiz müdahalesi, alevlenme oluşturmadan hareketliliğe ve güçlendirmeye odaklanır.
Steroid olmayan antienflamatuar ilaçların denenmesi
İlgili ekstremitenin 0 ila 15 derece ekstansiyon (germe) pozisyonunda gece (ve bazen gündüz) bilek atelleri ile sabitlenmesi
Vücut mekaniği ve ergonomi ile ilgili hasta eğitiminin sağlanması
Terapötik egzersizi içerebilir.
Hasta eğitimi KTS'nin tedavisinde ve önlenmesinde önemli bir müdahaledir.
Hastaya, özellikle bilek fleksiyondayken sürekli bir kavramadan kaçınması ve bileğin ve parmakların tekrarlanan aşırı kullanımından kaçınması talimatı verilir.
Hastalar, bilek desteği veya dolgulu masa kenarı kullanarak karpal tünel üzerinde doğrudan basınçtan kaçınmalı veya aşağı doğru eğimli bir klavye kullanmalıdır.
Bu klavye türünün bilek ekstansiyon açısını azalttığı ve kas aktivitesini azalttığı gösterilmiştir.
Ergonomik müdahale, uygun büyüklükteki tutamak ve tutamaklarla doldurulmuş ergonomik araçların kullanımını içerir.
Antivibrasyon (titreşim önleyici) eldivenleri, karpal tünel ve fleksör tendonları korumak için preoperatif (ameliyat öncesi) ve postoperatif (ameliyat sonrası) karpal tünel rahatlatmak için yararlıdır.
Modalite tedavisi ayrıca semptomları kontrol edebilir ve terapötik egzersiz programını geliştirebilir.
Hastalar evde günde bir kez kontrast banyo kullanımı ile semptomlarda bir azalma bulabilirler.
Semptomlar ortadan kaldırıldıysa ve zayıflık fonksiyonel bir sınırlama yaratıyorsa, dirençli egzersizlere başlanır.
Brown G, Keyser B, Rothenberg S: Endoscopic carpal tunnel releasa. J Hand Surg 1992;17-A: 1009-11.
Comments