Fizyoterapi, aynı zamanda Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon olarak da bilinir, bireylerin günlük yaşamda hareket etme ve işlevsel aktiviteler gerçekleştirme yeteneklerini sınırlayan hastalıklar veya yaralanmalarla ilgilenen bir bilim dalıdır. Fizyoterapi uygulamalarını yürüten uzmanlara fizyoterapist denir ve genellikle tedavi sürecinde fiziksel yöntemler kullanırlar.
Fizyoterapi süreci, bireyin tıbbi geçmişi, fizik muayene sonuçları ve gerektiğinde röntgen, BT taraması veya MR gibi görüntüleme çalışmaları ve laboratuvar testleri gibi bilgileri dikkate alarak doğru bir teşhis koymak ve bireyin durumuna uygun bir yönetim planı oluşturmak için kullanılır. Bazı durumlarda, EMG ve sinir iletim hızı testi gibi testler de kullanılabilir.
Fizyoterapi yönetimi genellikle özel egzersizler, manuel terapi, traksiyon, ısı, soğuk, elektrik, ses dalgaları, radyasyon, yardımcı cihazlar, protezler, ortezler ve diğer elektrofiziksel yöntemler gibi mekanik cihazların reçete edilmesini veya bunlara yardımcı olmayı içerir.
Fizyoterapistler, bireylerin daha sağlıklı ve aktif bir yaşam tarzı sürdürmeleri için zinde ve sağlıklı yaşam odaklı programlar geliştirirler. Bu programlar, bireylerin ve toplumların hareket ve işlevsel yeteneklerini geliştirmek, sürdürmek ve restore etmek için hizmetler sunabilir. Fizyoterapi sürecinde, hareket kaybını önlemek için gerekli adımların atılması da mümkündür. Bu, yaşlanma, yaralanma, hastalık veya çevresel faktörlerin hareket ve işlevi tehdit ettiği durumlarda doğru ve gerekli tedaviyi sağlamayı içerir.
Fizyoterapi Ne İçin Kullanılır?
Fizyoterapi, hemen hemen her yaştan bireyin çeşitli sağlık sorunlarını tedavi etmesine yardımcı olabilir. Bir bireyin günlük işlerini yapmasını zorlaştıran bir travma, yaralanma veya hastalığı varsa, doktoru bu tür bir tedaviyi önerebilir. Fizyoterapi, temelde bireyin hissettiği ağrıyı hafifletmeye, daha iyi çalışmasına, hareket etmesine ve yaşamasına yardımcı olmayı amaçlar. Fizyoterapi, yeni yeteneklerin geliştirilmesini sağlayabilir ve çeşitli nedenlerle kaybedilen yeteneklerin yeni duruma uyumunu sağlamada bireye yardımcı olabilir.
Fizyoterapi, hissedilen ağrıyı hafifletmek, atel gibi bir destek sağlayıcı ile yaşamayı öğrenmek, bağırsaklarınızı veya mesanenizi kontrol altına alabilmek, bir spor yaralanmasının sonuçlarını önlemek veya iyileştirmek, artrit, diyabet veya kalp hastalıkları gibi kronik bir hastalığı yönetmek, doğum yaptıktan sonra iyileşmek, engellilik durumunun ortaya çıkmasını veya ameliyat ihtiyacını ortadan kaldırmak, hareket kabiliyetini kazandırmak veya geliştirmek, inme (felç), kaza, yaralanma veya ameliyattan sonra rehabilitasyon, kaymayı veya düşmeyi önlemek için denge üzerinde çalışmak, yapay bir uzva uyum sağlamak, ya da yürüteç veya baston gibi yardımcı cihazları kullanmayı öğrenmek konularında bireye fayda sağlayabilir. Fizyoterapistin görevi nedir? Fizyoterapistler, fizyoterapi alanında uzmanlaşmış profesyonellerdir. Ülkemizde, bu profesyonellerin Sağlık Bilimleri Fakültesi’nin 4 yıllık Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden lisans derecesi alması gerekmektedir. Ancak, fizyoterapistlerin fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı olmadığını belirtmek önemlidir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları, tıp eğitimlerinin ardından tıp alanında uzmanlık sınavını başarıyla geçen ve bu alanda 5 yıl boyunca ihtisas yapan kişilerdir.
Genellikle, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları, bireylerin belirtilerine ve semptomlarına göre değerlendirme yapar ve gereken tedavi yöntemini belirler. Fizyoterapistler, belirlenen fizyoterapi tedavi yöntemlerinin uygulanmasından sorumludur. Fizyoterapistler, ciddi bir hastalık veya yaralanma durumunda diğer doktorların yerini alamazlar, ancak tedavi sürecini yönlendirmek için doktorlar ve diğer sağlık uzmanları ile işbirliği yaparlar. Çoğu durumda, fizyoterapistin rehberliğinde iyileşme sürecini takip eden bireyler, tedavi edilen alanda tam işlevsellik sağlamak için çok daha hızlı bir şekilde sağlıklarına kavuşurlar.
Fizyoterapide Hangi Tedavi Yöntemleri Kullanılır?
Çoğu durumda, ilk terapi seansında fizyoterapist, bireyin ihtiyaçlarını detaylı bir şekilde analiz eder ve değerlendirir. Bireye, ağrıları, varsa diğer belirtileri, hareket kabiliyeti, günlük aktivitelerini gerçekleştirme yeteneği, uyku kalitesi ve tıbbi geçmişi hakkında sorular sorar. Buradaki hedef, bireyin durumunu tam olarak belirlemek ve duruma neden olan veya durum sonucunda ortaya çıkan rahatsızlıkların ayrıntılarını belirlemektir. Bu bilgiler ışığında, fizyoterapist, her bir sorunu ele alabilecek bir bakım planı oluşturabilir.
Fizyoterapi seansları sırasında, terapistin yönlendirmesiyle çeşitli egzersizler ve esneme hareketleri yapılır. Kas ağrısı veya spazmlarını hafifletmek için masaj, sıcak veya soğuk uygulamalar, ılık su terapisi veya ultrason terapisi gibi yöntemler kullanılabilir. Bireye, protez bir uzuv kullanmayı öğrenmesine yardımcı olacak rehabilitasyon eğitimi sağlanabilir. Ayrıca, bireyin dengede kalmasını ve hareket etmesini kolaylaştıracak şekilde baston veya yürüteç kullanımı hakkında eğitim verilebilir.
Terapist, bireyin ilerlemesini takip eder ve tedaviyi gerektiği gibi ayarlar. Çoğu durumda, fizyoterapistin öğrettiği egzersizler, seanslar arasında evde de yapılabilir. Bu, bireyin hem doğru iyileşme yolunda daha hızlı ilerlemesini sağlar hem de genel kondisyonunu geliştirir. Fizyoterapi İle Tedavi Edilen Hastalıklar Nelerdir? Fizyoterapi, fizyoterapistin uzmanlık alanına göre, çok çeşitli tıbbi durumların tedavisinde bireylere yardımcı olabilir. Fizyoterapinin fayda sağlayabildiği durumlar arasında nörolojik rahatsızlıklar (felç, omurilik yaralanmaları, Parkinson hastalığı, multipl skleroz, vestibüler disfonksiyon ve travmatik beyin yaralanmaları), pediatrik durumlar (gelişimsel gecikmeler, serebral palsi ve kas distrofisi), pelvik taban disfonksiyonları (kadın sağlığı, üriner inkontinans ve lenfödem), kardiyopulmoner durumlar (karpal tünel sendromu, KOAH, kistik fibroz ve miyokard enfarktüsü), sporla ilgili yaralanmalar (sarsıntı ve tenisçi dirseği) ve kas-iskelet sistemi bozuklukları (sırt ağrısı, rotator manşet yırtıkları ve temporomandibular eklem bozuklukları) bulunur.
Fizyoterapinin sağladığı faydalar, tedavinin nedenine bağlı olarak değişir. Ancak genel olarak, fizyoterapi, ameliyat ihtiyacını ortadan kaldırabilir, dengenin gelişmesini ve düşmeyi önleyebilir, hareket kabiliyetinde ve sınırlarında gelişme sağlayabilir, inme veya felç sonrası iyileşmeyi hızlandırabilir, opioidlere olan ihtiyacı azaltan ağrı yönetimi sağlayabilir, yaralanma veya travma sonuçlarından kurtulmayı sağlayabilir ve yaşa bağlı tıbbi sorunların yönetiminde yardımcı olabilir. Bu sayede, bireylerin ilerlemesinde ölçülebilir bir fayda sağlar. Fizyoterapide Kullanılan Tedavi Yöntemleri Nelerdir? Fizik tedavi, bir yaralanma veya hastalığın ardından bir hastanın hareket kabiliyetini veya gücünü yeniden kazanmasına yardımcı olabilir. Her tıbbi uygulamada olduğu gibi, çeşitli durumları tedavi etmek için bir dizi fizyoterapi teknikleri kullanılır. Fizyoterapinin fiziksel teknikleri arasında ortopedik fizik tedavi, geriatrik fizik tedavi, nörolojik fizik tedavi, kardiyovasküler ve pulmoner rehabilitasyon, pediatrik fizik tedavi, yara bakımı tedavisi, vestibüler terapi, dekonjestif tedavi, pelvik taban manipülasyonu ve hidroterapi bulunur.
Ortopedik fizik tedavi, kaslar, kemikler, bağlar, fasyalar ve tendonlar dahil olmak üzere kas-iskelet sistemi yaralanmalarını tedavi eder. Kırık, burkulma, tendinit, bursit, kronik tıbbi sorunlar ve ortopedik cerrahi sonrası iyileşme veya rehabilitasyon gibi durumlar için uygundur. Bireyler, eklem mobilizasyonları, manuel terapi, kuvvet antrenmanı, hareketlilik eğitimi ve diğer tekniklerle tedavi olabilirler.
Geriatrik fizik tedavi, artrit, osteoporoz, Alzheimer hastalığı, kalça ve eklem replasmanı, denge bozuklukları ve inkontinans gibi yaşlı bireylerin hareketlilik ve fiziksel işlevlerini etkileyen durumları tedavi edebilir. Bu tür müdahaleler, hareketliliği geri kazanmayı, ağrıyı hafifletmeyi ve fiziksel uygunluk seviyelerini artırmayı hedefler.
Nörolojik fizik tedavi, Alzheimer hastalığı, beyin hasarı, serebral palsi, multipl skleroz, Parkinson hastalığı, omurilik yaralanması ve felç gibi nörolojik bozuklukları ve durumları olan bireylere yardımcı olabilir. Nörolojik fizik terapi, uzuv duyarlılığını artırmayı, felci tedavi etmeyi ve kas atrofisini azaltarak kas gücünü geri kazanmayı hedefleyebilir. Kardiyovasküler ve pulmoner rehabilitasyon, bazı kardiyopulmoner durumları ve cerrahi prosedürleri etkileyen bireylere yardımcı olabilir. Tedavi, fiziksel dayanıklılığı artırmayı hedefler.
Pediatrik fizik tedavi, gelişimsel gecikmeler, serebral palsi, spina bifida, tortikolis ve kas-iskelet sistemini etkileyen diğer durumları teşhis etmeyi, tedavi etmeyi ve yönetmeyi hedefler. Yara bakımı tedavisi, iyileşme sürecindeki bir yaranın o bölgedeki dolaşımın iyileştirilmesi yoluyla yeterli oksijen ve kan almasını sağlamaya yardımcı olabilir. Yara bakımı tedavisi süreci, manuel terapilerin kullanımını, elektrik stimülasyonunu, kompresyon tedavisini ve yara bakımını içerebilir.
Vestibüler fizyoterapi, iç kulak rahatsızlıklarından kaynaklanabilecek denge problemlerini tedavi etmeyi amaçlar. Vestibüler fizik tedavi, hastaların normal denge ve koordinasyonlarını yeniden kazanmalarına yardımcı olabilecek bir dizi egzersiz ve manuel teknik içerir. Dekonjestif tedavi, lenfödem ve sıvı birikimini içeren durumlarda birikmiş sıvının boşaltılması için bireye yardımcı olabilir. Pelvik taban rehabilitasyonu, yaralanmalar, cerrahi müdahaleler veya belirli koşullar nedeniyle erkeklerde ve kadınlarda idrar veya dışkı kaçırma, idrar yapamama ve pelvik ağrının tedavisine yardımcı olabilir. Egzersizleri ılık ve sığ suda gerçekleştirilen hidroterapi veya su terapisi bireyin kademeli olarak daha güçlenmesine ve direnç sağlarken kasları ile eklemlerini gevşetmeye yardımcı olur.
Fizyoterapi tedavi süreçlerinde fiziksel manipülasyon dışında farklı yaklaşımlardan faydalanmak mümkündür. Bu yaklaşımlar arasında ultrason, fonoforez, e-stim, sıcaklık terapileri, ve ışık tedavisi bulunur.
Ultrason tendonları, kasları ve dokuları ısıtarak kan akışını ve iyileşmeyi teşvik eder.
Fonoforez sürecinde ise ultrason topikal steroidleri belirli bölgelere ulaştırmak için kullanılarak inflamasyon varlığının azaltılması hedeflenir.
Elektrik stimülasyonu, ya da E-stim, cilt üzerine yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla bireyin ağrısını hafifletmek ve fonksiyonel yeteneklerini artırmak için kullanılır. Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu, bir tür E-stim uygulamasıdır. İyontoforez olarak adlandırılan bu yaklaşımda, belirli E-stim modaliteleri ile birlikte anti-inflamatuar ilaçlar kullanılır.
Isı terapisi, nemli ısı terapisi ve soğuk terapisi, fizyoterapi sürecinde kullanılan sıcaklık terapileri arasındadır.
Işık tedavisi, belirli tıbbi durumların tedavisinde özel ışıkların ve lazerlerin kullanıldığı bir süreçtir.
Fizyoterapi Hizmeti Nereden Alınabilir? Fizyoterapistler, gerektiğinde bireyin tedavisine yardımcı olmak için ev ziyaretleri yapabilirler. Hastaneler, poliklinikler, spor tıp merkezleri, bakım evleri, destekli yaşam tesisleri, rehabilitasyon merkezleri, belirli ofisler, iş yerleri ve bazı okullar gibi çeşitli yerlerde fizyoterapi hizmetleri sunulmaktadır. Ayrıca, bireysel hizmet veren fizyoterapi merkezlerine de danışılabilir. Sağlık sigortası olan birçok kişi için fizyoterapi seçenekleri mevcuttur.
Fizyoterapi hizmetini, bireysel hizmet veren fizyoterapi merkezlerinden almanın avantajları nelerdir?
Fizyoterapi merkezlerini ziyaret etmenin birçok avantajı vardır. İlk olarak, bu merkezler genellikle bir dizi uzmana ev sahipliği yapar, bu da her bireyin özel ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturmayı mümkün kılar. İkincisi, fizyoterapi merkezleri genellikle en son teknolojiye ve ekipmanlara sahip olup, bu da en etkili tedavi yöntemlerinin uygulanmasını sağlar. Üçüncüsü, bu merkezler genellikle bir dizi terapi hizmeti sunar, bu da bireylerin ihtiyaçlarına en uygun tedaviyi bulmalarını kolaylaştırır. Son olarak, fizyoterapi merkezlerinde tedavi gören bireyler genellikle daha hızlı iyileşme süreçleri ve daha iyi sonuçlar bildirirler. Bu nedenle, fizyoterapi merkezlerine danışmak, sağlık ve iyileşme yolculuğunda önemli bir adım olabilir. https://www.fztmehmetnazar.com/