VESTİBÜLER REHABİLİTASYON (DENGE)
Güncelleme tarihi: 29 Haz 2020
Vestibüler sistem; Postürün kontrolü, gövdenin, başın ve göz küresi hareketlerinin koordinasyonu, Vizüel fiksasyon gibi önemli yaşamsal işlevlerin sürekliliğine katkıda bulunarak denge duyusunun oluşması ve korunmasını sağlar.
Baş ve gövde hareketlerini kullanan bir fizik tedavi şekli olan vestibüler rehabilitasyon, 1944 yılından beri mevcuttur. O zamandan beri, egzersizler çok çeşitli biçimlerde ortaya çıkmıştır.
Amaç, görsel-vestibüler etkileşimi iyileştirmek ve statik ve dinamik postural stabiliteyi arttırmaktır. Egzersizlerin ayrıca günlük yaşam kalitesindeki iyileşmeye ve baş dönmesi ve kaygı semptomlarının azalmasına katkıda bulunmaktadır.
Fizyoterapisi
Öncelikle hastanın motivasyonunu arttırmak ve egzersizin faydasını açıklamak amacıyla eğitim
Okulo-motor egzersizler, Statik ve dinamik denge egzersizleri, Koordinasyon egzersizleri, Gevşeme egzersizleri, Adaptasyon egzersizleri, Brandt-Daroff egzersizleri, Posturografi veya Balance Master eğitimi, Sanal gerçeklik eğitimi, Ev program verilir.
Vestibüler Hastalıklar:
Bening Paroksizmal Pozisyonel Vertigo
Vestibüler Neuritis
Meniere’s Hastalığı
Bilateral Vestibulopati
Vestibüler Hipofonksiyon
[Suzan J Herdman, Richard A. Clendaniel - Vestibular Rehabilitation . Fourth Edition (2014)]
Vestibüler Sistem:
1. Santral Vestibüler Sistem
2. Periferik Vestibüler Sistem
Vestibüler hipofonksiyon;
Vertigonun en sık görülen ikinci nedenidir. Başlangıç genellikle üst solunum yollarında veya gastrointestinal yollarda bir viral enfeksiyon varlığıyla ortaya çıkar.Etyolojisi henüz tam aydınlatılamamıştır.
[Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Genel Fizyoterapi Cilt 1,Prof.Dr.A.Ayşe Karaduman,Prof.Dr.Öznur Tunca Yılmaz; S: 517-528 (Temmuz 2017)]
Periferik Vestibüler Sistem
BPPV
Vestibüler hipofonksiyon-Unilateral / Bilateral
Meniere hastalığı
Post akustik nöroma
Vestibüler nörit
Labrentit
Vestibüler schwannoma
Perilenfatik fistül
[Michael Struppa and Thomas Brandt, Review: Peripheral vestibular disorders. J Neuro ophthalmology and neuro-otology (2013) 26:81–89]
a.Vertigo: Vücudun veya çevrenin hareket illüzyonu Hareket yokken hareket algısı veya hareketi olduğundan fazla hissetmektir. Genellikle rotasyonel vertigo görülmektedir.
b.Nistagmus
c.Denge Kaybı Sersemlik ,Denge bozukluğu, Yürümede zorluk hissidir.
[Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Genel Fizyoterapi Cilt 1,Prof.Dr.A.Ayşe Karaduman,Prof.Dr.Öznur Tunca Yılmaz; S: 517-528 (Temmuz 2017)]
Unilateral Vestibüler Hipofonksiyon (UVH)
Etiyolojide viral veya inflamatuar değişikler, vasküler olaylar ve travma vardır.
Vestibüler nörit
Labirentit
Yaşlanma nedeniyle iç kulak yapılarının zayıflığı
İlaçlara toksik reaksiyonlar
Kan pıhtıları, tümörler
İç kulak yapılarını etkileyen beyin yaralanmaları UVH nedenlerindendir.
[Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Genel Fizyoterapi Cilt 1,Prof.Dr.A.Ayşe Karaduman,Prof.Dr.Öznur Tunca Yılmaz; S: 517-528 (Temmuz 2017)]
Bilateral Vestibüler Hipofonksiyon (BVH)
Etiyolojide en sık aminoglikozidler, kemoterapi ilaçları ve otoimmun hastalıklar yer alır.
Aminoglikozid grubu antibiyotikler => OTOTOKSİSİTE
[Lucieer et al., Bilateral Vestibular Hypofunction: İnsights in Etiologies, Clinical Subtypes, and Diagnostics. J Front. Neurol. (March 2016) 7:26]
Kronik enflamatuar periferik polinöropati
Konjenital kayıp
Nörofibromatoz
Menenjit
Genetik
Vestibüler nörit BVH nedenleri arasında sayılabilir.
Hain TC, Cherchi M, Yacovino DA. Bilateral vestibular loss. Semin Neurol 2013; 33(3):195–203.]